بازار املاک / ۶۰ درصد درآمد خانوار را مسکن میبلعد

۶۰ درصد درآمد خانوار را مسکن میبلعد

۶۰ درصد درآمد خانوار را مسکن میبلعد

بررسی‌ها نشان می‌دهد خانوار‌های شهری به‌طور میانگین باید ۶۰ تا ۷۰ درصد درآمد ماهانه خود را برای تامین هزینه‌های مسکن خرج کنند. روزنامه همشهری نوشت: طبق آمار‌هایی که وزیر راه و شهرسازی و یک عضو کمیسیون عمران مجلس به آن استناد کرده‌اند، سهم هزینه مسکن در سبد خانوار‌های شهری به ۶۰ تا ۷۰ درصد رسیده است. میانگین این شاخص در جهان ۱۸ درصد برآورد می‌شود.


بلعیده‌شدن درآمد خانوار‌ها توسط هزینه مسکن، واقعیتی است که به‌خصوص در دوره‌های تنش بازار مسکن به وقوع می‌پیوندد و در سال‌های اخیر با جهش ۷ برابری میانگین قیمت مسکن و اثرگذاری آن بر بازار اجاره، این سهم نیز به‌شدت افزایش پیدا کرده است. در این میان وزیر راه و شهرسازی برای توجیه قانون جهش تولید مسکن و احداث ۴ میلیون مسکن تا سال ۱۴۰۴، به سهم هزینه مسکن در سبد مصرفی خانوار اشاره می‌کند که به‌گفته او در شهر‌های بزرگ از ۶۰ درصد نیز عبور کرده است؛ البته همچنان این پرسش بی‌پاسخ می‌ماند که آیا با ساخت مسکن در حومه شهرها، به‌خصوص در تهران می‌توان محیط مساعدی برای زندگی خانوار‌ها و کاهش هزینه مسکن آن‌ها ایجاد کرد یا نه؟

سایه مسکن بر دخل‌وخرج خانوار
سهم هزینه مسکن در سبد خانوار در جهان به‌طور متوسط ۱۸ درصد و دامنه نوسان آن ۱۵ تا ۲۵ درصد است؛ یعنی یک نفر به‌طور میانگین در ازای دستمزد ۱.۵ساعت کار روزانه می‌تواند اجاره مسکن و هزینه سکونت خود در آن روز را تأمین کند و اجرت مابقی ۶.۵ساعت کار روزانه خود را برای تأمین سایر نیاز‌های زندگی اعم از خوراک، پوشاک، تفریح، ورزش، درمان و... اختصاص دهد. در ایران اگرچه محاسبات رسمی برای این شاخص انجام نمی‌شود، اما برآورد‌های کارشناسی حاکی است سهم هزینه مسکن در سبد یک خانوار شهری معادل دستمزد ۱۶ ساعت کار روزانه است.

به‌عبارت دیگر، یک سرپرست خانوار ماهانه باید معادل ۲ برابر حداقل حقوق مصوب قانون کار برای ۸ ساعت کار در روز را برای تأمین مسکن هزینه کند. بیت‌الله ستاریان، استاد دانشگاه، ازجمله کارشناسانی است که با کنار‌گذاشتن آمار‌های رسمی برگرفته‌شده از میانگین کل کشور، این تحلیل را برای مناطق شهری باورپذیر می‌داند و اظهارات او حداقل با هزینه‌های زندگی در کلانشهر‌ها و به‌خصوص تهران مطابقت دارد. حتی اگر این آمار و ارقام دست بالا در مورد هزینه مسکن خانوار‌های شهری ملاک محاسبه قرار نگیرد و فقط به آمار‌های تعدیل‌شده مرکز آمار ایران برای سال‌۱۳۹۹ استناد شود، بازهم بزرگ‌ترین عامل هزینه‌ای در سبد خانوارها، هزینه اجاره مسکن است که در استان تهران به ۴۷ درصد می‌رسد و در شهر تهران از ۶۵ درصد نیز عبور می‌کند.

همچنین این شاخص در مناطق شهری استان‌های البرز، هرمزگان و قم نیز به‌ترتیب ۳۰ درصد، ۲۸ درصد و ۲۷ درصد از هزینه‌های خانوار را می‌بلعد که در مقایسه با میانگین ۱۵ تا ۲۰ درصدی جهانی، رقم بسیار بالایی است.

البته در گزارش‌های مرکز آمار و بانک مرکزی ردیف‌هایی برای تعیین سهم مسکن از هزینه خانوار‌ها وجود دارد که در این ردیف­‌ها، هزینه‌های مسکن همه خانوار‌ها اعم از مالک و مستأجر براساس اجاره نقدی پرداختی و هزینه حامل‌های انرژی و هزینه استهلاک محاسبه می‌شود که این شاخص نیز با وجود اختلاف جدی با واقعیت هزینه‌های مسکن، همواره بالاتر از ۳۰ تا ۳۵ درصد برآورد می‌شود.

سونامی هزینه مسکن در کلانشهر‌ها
وخامت اوضاع مسکن در هزینه خانوار آن‌هم بعد از رشد ۶۳۰ درصدی میانگین قیمت مسکن در ۴ سال اخیر، موضوعی است که نه می‌توان آن را کتمان کرد و نه بازی با آمار‌ها می‌تواند آن را کم‌اهمیت جلوه دهد. در شرایط فعلی، برای توجیه ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی تا سال‌۱۴۰۴ گزارشی در مورد وضعیت هزینه مسکن خانوار‌های شهری در اختیار متولیان اجرای این قانون گذاشته شده که در آن سهم هزینه مسکن از سبد خانوار در کلانشهر‌ها رقمی بین ۶۰ تا ۷۰ درصد برآورد شده است.

اگرچه هدف از انتشار این گزارش آماری، زمینه‌سازی برای کسب موافقت و حمایت حداکثری برای ساخت ۴ میلیون واحد مسکن در قالب نهضت ملی مسکن است؛ اما پرده را از مقابل وضع نامساعد حوزه مسکن نیز کنار می‌زند. رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی در نشست هم‌اندیشی اخیر با انبوه‌سازان مسکن و ساختمان، اعلام کرده است: هزینه مسکن در سبد خانوار در شهر‌های بزرگ بیش از ۶۰ درصد و در شهر‌های کوچک به میزان کمتر برآورد شده است. همزمان مجتبی یوسفی، عضو کمیسیون عمران مجلس، از رسیدن سهم مسکن در سبد خانوار به ۶۵ تا ۷۰ درصد خبر داده و در ادامه بر حمایت تمام‌قد مجلس از نهضت ملی مسکن و انبوه‌سازان داخلی تأکید کرده است. تفسیر ساده این اعداد و ارقام در مورد هزینه مسکن این است که فشار هزینه‌های خانوار تعداد بیشتری از اعضای خانوار را وادار به‌کار می‌کند و اغلب سرپرستان خانوار نیز مجبور به داشتن بیش از یک شغل می‌شوند. این موضوع جدا از تبعات وخیمی که برای کیفیت زندگی و زیست اجتماعی دارد، بر مناسبات درون خانواده اعم از فرزندآوری و تربیت، آموزش و بهداشت آن‌ها نیز اثرگذار است.

در این میان، اجرای نهضت ملی مسکن از طریق احداث بنای ارزان قیمت با حذف هزینه زمین از تولید مسکن و تعدیل هزینه نهاده‌های ساختمانی، می‌تواند در حل مشکل هزینه مسکن خانوار‌ها به‌خصوص در مناطق روستایی و شهر‌های کوچک مفید باشد، اما در کلانشهر‌ها که عملا مسکن دولتی در فاصله‌ای دورتر از شهر و با زیرساخت‌های ناکافی احداث می‌شود، صرف احداث بنای مسکونی نمی‌تواند رافع هزینه‌های مسکنی خانوار باشد. این مسئله در تهران که بخش عمده مسکن دولتی آن در فاصله حدود ۹۰ کیلومتری و در استان‌های همجوار احداث خواهد شد، بسیار وخیم‌تر است و می‌توان گفت بخش عمده آن با شکست مواجه خواهد شد.

تاوان تضعیف درآمد و مزد
مسکن به‌عنوان یک کالای تولید داخل، تابعی از قیمت زمین و نهاده‌های ساختمانی در اقتصاد ایران است و با جهش چند‌برابری قیمت هرکدام از عوامل دخیل در احداث بنا، رشد قیمت مسکن و در نتیجه افزایش قیمت اجاره‌بهای مسکن نیز ناگزیر است. در این میان، افزایش نیافتن درآمد و مزد خانوار‌ها متناسب با واقعیت‌های اقتصادی فضایی مهیا کرده که توان مالی خانوار‌ها برای خرید مسکن کافی نباشد و در دوره‌های متوالی، مقادیر قابل‌توجهی از درآمد‌های خانوار صرف تأمین مسکن استیجاری شود. شاید روی کاغذ با ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی با قیمت کمتر از میانگین بازار آزاد، بتوان میان‌بری برای خانه‌دار‌کردن خانوار‌های مستأجر ایرانی فراهم آورد؛ اما حقیقت این است که حتی مشارکت در ساخت همین مسکن دولتی نیز نیازمند تأمین آورده ۱۵۰ تا ۲۵۰ میلیون تومانی خانوار‌ها و دریافت تسهیلات ۲۵۰ تا ۴۵۰ میلیون تومانی با نرخ سود ۱۸ درصد است و این ارقام با توانمندی مالی خانوار‌های متوسط رو به پایین مناسبتی ندارد.

بی‌توجهی به تناسب میان مزد و هزینه معیشت کارگران و کارمندان و خودداری دولت‌ها در ایفای تعهدات و مسئولیت‌های اجتماعی خود در حوزه‌های درمان، آموزش و مسکن، اصلی‌ترین دلایلی است که دخل‌وخرج خانوار‌های حقوق‌بگیر به‌عنوان بزرگ‌ترین جزء از جمعی ایران را به هم ریخته و میانگین دوره انتظار آن‌ها برای خانه‌دار‌شدن را از سن امید به زندگی در ایران بالاتر برده است. در این وضعیت، ضمن اینکه دولت باید در قالب طرح‌هایی نظیر نهضت ملی مسکن تمهیداتی برای تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد بیندیشد، باید برنامه‌های جدی نیز برای بالا بردن درآمد خانوار‌ها از مسیر رشد تولید ناخالص داخلی و سهمی‌کردن نیروی کار از عایدی فعالیت‌های اقتصادی تدوین شود. بدون این اصلاحات، می‌توان برآورد کرد که نه ساخت بنا‌های بلند در بیابان و نه افزایش سالانه دستمزد متناسب با نرخ تورم انتظاری سال بعد، نمی‌تواند کوچک‌ترین گرهی از وضعیت مالی و معیشتی خانوار‌ها باز کند.

خبرگزاری میزان

  • بهترین خانۀ جایزه ریبا ۲۰۲۲ معرفی شد

    بهترین خانۀ جایزه ریبا ۲۰۲۲ معرفی شد

    پروژه «خانه سرخ» عنوان بهترین خانه سال ۲۰۲۲ جایزه معماری سلطنتی بریتانیا را کسب کرد. موسسه سلطنتی معماران بریتانیایی (RIBA) «خانه سرخ» را که دیوید کوهن طراحی کرده، برنده جایزه ریبا ۲۰۲۲ اعلام کرد. این خانه خانوادگی دو طبقه در مناطق روستایی جنوب غربی انگلستان واقع شده

  • بازار مسکن شب عید

    بازار مسکن شب عید

    سه شاهد آماری و مستند در بازار معاملات مسکن می‌ گوید، این شب عید با همه خریدهای شب عید دوره‌ های گذشته تفاوت دارد. در ماه‌های بهمن و اسفند سال گذشته – دست کم از سال ۹۵ تا ۹۹- نبض معاملات خرید آپارتمان در تهران یکی از سه فاز «نرمال»، «هیجان مثبت» یا «کما» (هیجان منفی) را تجربه کرده است؛ به‌طوری‌که در شرایط طبیعی – فاز اول- خریدها در بیشترین حجم ممکن قرار داشت. الان اما شرایط بازار ملک فاز «میانه» را تجربه می‌کند. ارقام مربوط به حجم معاملات و تورم زمستانی ملک این فاز را توضیح می‌دهد.

  • دولت بی برنامه و خواب زمستانی دولتمردان

    دولت بی برنامه و خواب زمستانی دولتمردان

    تمایل مالکان به گرفتن اجاره‌های سنگین به جای رهن کامل همزمان با کاهش روزافزون ارزش پولی ملی در حالی صاحبان خانه این روزها به دنبال گرفتن اجاره‌های نجومی به جای رهن کامل واحد‌ مسکونی خود هستند. که عضو هیئت مدیره اتحادیه مشاوران املاک کشور هشدار داد که اگر جلوی موج بحران افزایش اجاره مسکن گرفته نشود، تهدید جدی متوجه بیشتر مستاجران کشور خواهد شد.

  • بهترین راهکار جبران کمبود زمین

    بهترین راهکار جبران کمبود زمین

    معاون وزیر راه و شهرسازی: در شهرهای شمالی که با مشکل کمبود زمین در مراکز شهرها مواجه هستند، بهترین گزینه جبران کمبودها ساخت وساز در بافت فرسوده است. اگر ساخت و سازها را به سمت بافت فرسوده هدایت کنیم با یک تیر چند هدف حاصل می‌شود؛ ساخت و ساز در بافت فرسوده در شهرهای شمالی که با مشکل کمبود زمین در مراکز شهرها مواجه هستند گزینه مناسبی است.

  • خانه بخریم یا صبر کنیم؟

    خانه بخریم یا صبر کنیم؟

    در فضای کلی اگر کسی امکان خرید مسکن دارد باید نیاز مصرفی خود را تامین کند و آن را به تعویق نیندازد. مرکز آمار ایران، تورم بازار مسکن تهران در آبان‌ماه ۱۴۰۱ حدود ۵ درصد بیشتر شد. در آبان‌ماه امسال قیمت مسکن در همه شاخص‌های تورم ماهانه، نقطه‌ای و سالانه با افزایش همراه شد. بر این اساس، متوسط وزنی و حسابی قیمت آپارتمان‌های مسکونی در شهر تهران در ماهی که گذشت، به ترتیب ۴۷ میلیون و ۹۳۸ هزار تومان و ۴۶ میلیون و ۱۶ هزار تومان بود.

  • وام نوسازی مسکن در یزد

    وام نوسازی مسکن در یزد

    در طرح بازآفرینی شهری ۱۵۰ میلیون تومان تسهیلات با سود صفر درصد و ۲۰۰ میلیون تومان دیگر با سود ۱۸ درصد به متقاضیان پرداخت می‌شود. طرح بازآفرینی شهری به در سه محور تکمیل زیرساخت‌های شهری تکمیل طرح‌های خدماتی روبنایی و تکمیل و نوسازی مسکن به دنبال افزایش کیفیت زندگی مردم در مناطق کمتر برخوردار شهری اجرایی می‌شود.

  • صدور ۲۰ هزار پروانه ساخت در سال آینده

    صدور ۲۰ هزار پروانه ساخت در سال آینده

    معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران گفت: ما می‌خواهیم صدور پروانه ساخت را از ۵ هزار به ۱۰ هزار فقره در سال جاری و سال آینده نیز به ۲۰ هزار فقره افزایش دهیم. در خصوص "تبصره دوم اصلاحیه نحوه اخذ مطالبات حوزه شهرسازی شهرداری تهران" با بیان اینکه استفساریه برای تکمیل لایحه بوده است

  • یک چهارم سكونت گاه های بافت فرسوده است

    یک چهارم سكونت گاه های بافت فرسوده است

    براساس آخرین آمار و شاخص‌های مصوب شورای عالی معماری و شهرسازی در حدود یک چهارم سطح کشور را بافت‌های فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی تشکیل داده است که جمیعتی بالغ بر ۲۲ میلیون نفر را در این بافت‌ها ساکن هستند.یک چهارم سكونت گاه هاي كشور در بافت های فرسوده

  • احداث واحدهای تخریب شده در زلزله

    احداث واحدهای تخریب شده در زلزله

    ارومیه - فرماندار خوی گفت:بیش از ۵۰ درصد واحدهای مسکونی تخریب شده در مناطق زلزله زده شهرستان خوی ساخته شده است. عصر دوشنبه در بازدید از روند بازسازی مناطق زلزله زده خوی در حال پی کنی این روستاها به اتمام رسیده و۳۸۰و احد در مرحله اجرای عملیات بتن ریزی ۲۹۰ واحد در مرحله اسکلت بندی بندی دارند و پوشش سقف ۱۰۰ واحد نیز به اتمام رسیده است.

  • تعمیر و مرمت ۱۶۰ واحد مسکونی در زنجان

    تعمیر و مرمت ۱۶۰ واحد مسکونی در زنجان

    تعمیر و مرمت ۷۲ باب منزل مسکونی انجام‌شده است ۱۶۰ باب هم در ذیل تفاهم‌نامه منعقده ساخته خواهد شد. در جلسه شورای هم‌اندیشی گروه‌های جهادی که در محل کمیته امداد استان برگزار شد

  • انفجار گاز در یک مجتمع مسکونی

    انفجار گاز در یک مجتمع مسکونی

    انفجار مهیب گاز شهری در یک مجتمع مسکونی ۵ طبقه، خسارت های هنگفتی را به بار آورد و طبقه همکف این ساختمان را ویران کرد. این حادثه دلهره آور صبح روز گذشته در بولوار شهید مطهری مشهد هنگامی رخ داد که صدای وحشتناک ناشی از انفجار در ساختمان ، اهالی محل را از منازل بیرون کشید.

  • راه کاهش قیمت تمام شده مسکن

    راه کاهش قیمت تمام شده مسکن

    با عرضه محصولات و کالاهای مختلف در بورس کالا (از جمله مصالح ساختمانی) می‌توان هزینه های توزیع را کاهش داد. علی اصغر ضیاچی، کارشناس بازار سهام با اشاره به عرضه خودرو در بورس کالا فرآیند بورس کالا به حذف قیمت‌گذاری دستوری و کشف قیمت بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا کمک می‌کند. عرضه خودرو در بورس کالا، خودروسازان امکان فروش محصول با قیمت بالاتر را دارند و صد البته که این اقدام به نفع شرکت‌ها است و فروش خودرو خارج از بورس کالا هیچ منطقی ندارد.

  • بازار مسکن از خواب زمستانه بیدار شد !

    بازار مسکن از خواب زمستانه بیدار شد !

    پشت پرده افزایش قیمت مسکن تازه‌ترین آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در آبان‌ماه دست‌کم سه میلیون تومان معادل 6.7 درصد افزایش یافته است اگرچه رقم اعلامی تنها ناظر بر متوسط قیمت واحدهای مسکونی معامله‌شده است تمام واقعیت را نشان نمی‌دهد اما به هر روی بیانگر حرکت تورمی بازار مسکن در هشتمین ماه سال است.

  • رقابت مسکن و دلار

    رقابت مسکن و دلار

    تحرک بازار مسکن در دومین ماه از پاییز امسال در حالی رقم خورد که به دلیل پایان فصل جابه‌جایی انتظار رشد حدود ۷ درصد قیمت‌ها و ۴۸ درصد معاملات دور از ذهن بود؛ اما کارشناسان معتقدند نوسانات نرخ ارز، بخشی از سرمایه‌ها را به منظور محافظت در برابر تورم به سمت بازار ملک سوق داد.

  •  بازار سیمان و عرضه‌ در بورس کالا

    بازار سیمان و عرضه‌ در بورس کالا

    بررسی روند معاملات سیمان طی یک ماه گذشته در بورس کالای ایران بیانگر ثبات و آرامش ادامه‌دار این معاملات است. نهم شهریور سال ۱۴۰۰ بود که وزارت صنعت، معدن و تجارت در راستای حمایت از تولیدکنندگان و حذف قیمت‌های کاذب بازار، عرضه کل سیمان کشور در بورس کالای ایران را مصوب کرد.

  • گزارش تحولات بازار معاملات مسکن

    گزارش تحولات بازار معاملات مسکن

    تعداد آپارتمان های مسکونی معامله شده در شهر تهران در آبان ماه سال ۱۴۰۱، به ۸ هزار واحد مسکونی رسید که نسبت به ماه قبل ۴۷.۸ و ماه مشابه سال قبل ۹.۶ درصد افزایش نشان می دهد.

  • خانه 500 میلیاردی در تهران آگهی شد!

    خانه 500 میلیاردی در تهران آگهی شد!

    زعفرانیه و نیاوران یکی از گران‌ترین مناطقی هستند که بیشترین آگهی فروش ویلاهای سوپرمیلیاردی و لوکس را به خود اختصاص داده‌اند. در زعفرانیه یک عمارت و ویلای فول امکانات ۲۵۰۰ متری (با قدمت ۳۰ سال) ۵۰۰ میلیارد تومان آگهی شده یعنی متری ۲۰۰ میلیون تومان.

  • کمبود یونولیت در بازار مسکن

    کمبود یونولیت در بازار مسکن

    پور حاجت گفت:کمبود یونولیت همچنان در بازار وجود دارد و این موضوع روز به روز بر قیمت مسکن اثرگذارتر می شود. فرشید پور حاجت با تاکید بر کمبود یونولیت در بازار گفت: با وجود پیگیری های صورت گرفته هنوز تغییری در قیمت یونولیت ساختمانی صورت نگرفته است و همچنان قیمت آن نسبت به چند ماه گذشته بیش از ۴۰۰ درصد افزایش یافته است.

  • سقف بیمه ساختمانی ۳۰ میلیون تومان شد

    سقف بیمه ساختمانی ۳۰ میلیون تومان شد

    هیات وزیران به استناد اصل (۱۳۸) قانون اساسی و در اجرای ماده (۲) قانون تأسیس صندوق بیمه همگانی حوادث طبیعی حداکثر تعهد صندوق بیمه حوادث طبیعی ساختمان به ازای هر واحد مسکونی را تعیین کرد.

  • کلید حل بحران بازار مسکن

    کلید حل بحران بازار مسکن

    ساخت مسکن در سال‌های گذشته ۵۰ درصد کاهش یافت دریافت مالیات املاک، دولت همانند بسیاری از کشور‌های توسعه‌یافته بایستی با یک اهرم مالیاتی مؤثر، سوداگری در بازار مسکن را کاهش داده و بازار مسکن را به سمت مصرفی بودن هدایت کند. گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، در چند سال اخیر و با رشد مداوم نرخ اجاره و خرید مسکن، تهیه سرپناه برای تمام اقشار جامعه به‌خصوص جوانان در شرف ازدواج به رویا تبدیل شده است.

  • اعجاب انگیزترین طرح شهرسازی در مرکز اروپا

    اعجاب انگیزترین طرح شهرسازی در مرکز...

    ساختمان‌هایی با معماری متفاوت و سبز در مهم‌ترین منطقه تجاری آمستردام هلند مجموعه مسکونی، اداری و تجاری «دره» به عنوان یکی از نوین ترین طرح‌های شهرسازی خودنمایی می‌کند. این مجموعه قلب بافت تجاری منطقه «زویداس» را تبدیل به منطقه مسکونی با حفظ فضای سبز و منظر مناسب شهری کرده است.