بازار املاک / روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

بازار جهانی مسکن برای عبور از تورم با یک تله روبه‌رو است که آسیب‌پذیرترین خریداران مصرفی را تهدید می‌کند. «اکونومیست» با بررسی تصمیمات احتمالی سیاستگذاران پولی در کشورهایی که دچار رشد تند قیمت مسکن شده‌اند، هشدار داد.


دو مسیر مقابل تصمیم‌گیران قرار دارد که انتخاب هر کدام بر سرنوشت قیمت مسکن، دسترسی به مسکن و متقاضیان تاثیر دارد.افزایش قابل توجه قیمت مسکن در عمده کشورهای جهان، سیاستگذاران این حوزه را بر سر دو‌راهی «چگونگی مهار تورم ملک» قرار داده است. یک راه، جلوی چشم همه دولت‌ها قرار دارد که همان «محدودسازی روند پرداخت وام خرید مسکن» است اما راه دیگر که درباره «غفلت از آن» هشدار داده شده است، «تنظیم قیمت با مالیات» است.

کارشناسان راه اول را تله سیاستی و راه دوم را ترفند سیاستی برای تنظیم بازار مسکن عنوان می‌­کنند. بسیاری از بانک‌های مرکزی در کشورهای پیشرفته به ویژه کشورهای «سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه» موسوم به OECD در تلاش برای محدود کردن محدودیت وام‌دهی خود برای مسکن هستند با وجود این «اکونومیست» در یادداشتی استدلال کرده که بسیار بعید است این سیاست سبب ارزان‌تر شدن خانه به میزان مورد انتظار شود. 

قیمت مسکن در جهانِ ثروتمند، با شتاب بسیاری در این ۳۰ سال افزایش پیدا کرده است. بنا بر آخرین اصلاعاتی که در ۲۸ سپتامبر منتشر شده است، قیمت مسکن و مستغلات با افزایشی ۷/ ۱۹درصدی از ابتدای سال تا ماه جولای، رکورد جدیدی زده است. در کشورهای عضو «سازمان همکاری و توسعه اقتصادی» قیمت مسکن نسبت به درآمد بالاتر از میانگین بلندمدت آن در میان سه‌چهارم از اعضای این سازمان است. سیاستگذاران در همه کشورها برای تنظیم و عرضه‌ مسکن مقرون به صرفه تحت فشار زیادی هستند.

افزایش نرخ بهره، قیمت مسکن را نسبت به درآمد کاهش می‌دهد، چرا که وام‌های رهنی گران‌تر و تقاضای مسکن تعدیل می‌شود اما این افزایش نرخ بهره برای سامان دادن به بازار ملک، سبب به خطر افتادن بهبود اقتصادِ آسیب‌دیده از قرنطینه می‌شود. از منظری امیدوارکننده‌تر، می‌توان با محدودساختن ابزارهای «سیاست‌های احتیاطی کلان» که در اختیار بانک‌های مرکزی و تنظیم‌گران مالی قرار دارد، وام‌های رهنی پرریسک را محدود کرد.

۲۳ سپتامبر بانک مرکزی نیوزیلند برای سومین بار در امسال، سیاست‌های احتیاطی کلان خود را در حوزه مسکن تشدید و اعلام کرد سیاست‌های پیشین کارآیی لازم را برای مقابله با قیمت‌های ناپایدار مسکن نداشته است. قوانین در چند کشور دیگر همچون فرانسه نیز در امسال سختگیرانه‌تر شده است. گرچه این ابزارها برای مهار وام‌دهندگان و وام‌گیرندگان و همچنین مهار رشد بدهی طراحی شدند اما استفاده از آنها برای کنترل قیمت مسکن، ضعیف بوده است.

استفاده از سیاست‌های احتیاطی کلان، سابقه‌ای طولانی دارد و طیف وسیعی از اهرم‌ها همچون سرمایه و کنترل‌های مستقیم بر نرخ و میزان وام را در برمی‌گیرد. از این دست سیاست‌ها که در بازار مسکن مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توان به محدود کردن میزان وام‌دهی بانک‌ها بر اساس نسبت وام به ارزش (LTV) یا وام به درآمد اشاره کرد. در این میان بازی کردن با شاخص (LTV) رایج‌تر است. در اروپا بیش از ۲۰ کشور از این ابزار استفاده می‌کنند و بهره‌گیری از آن در زمان بحران مالی جهان در سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ افزایش قابل توجهی پیدا کرده بود.

این کنترل‌ها همراه با محدود شدن رشد اعتبار، یکی از عمده دلایلی است که مانع از بدل شدن رکود اقتصادی ناشی از شیوع کووید در سال گذشته به یک بحران مالی تمام‌عیار شده است. از آنجاکه رشد وام گرفتن و رشد قیمت مسکن از یکدیگر تغذیه می‌کنند، سیاستگذار وسوسه می‌شود که با کنترل وام‌ها، در راستای بهبود وضعیت مسکن مقرون به صرفه گام بردارد اما در این میان سه دلیل برای اثبات برخطا بودن این سیاست وجود دارد.

نخست آنکه، تحقیقات نشان می‌دهد تاثیرات این ابزار بر قیمت آنقدر بزرگ نیست که تفاوت فاحشی در مقرون به صرفه شدن ملک ایجاد کند. یکی از نمونه‌های جالب، تحقیقی است که توسط استیون لاوفر از موسسه بروکدیل و نیتزن تزور و سپس دانشگاه نورث وسترن بر روی سیاست‌های وام نسبت به ارزش ltv در سال ۲۰۱۰ انجام شده است. در کشور مورد بررسی بانک مرکزی در مواجهه با تورم شدید قیمت خانه، به وام‌دهندگان اعلام کرد که وام ۶۰درصدی را تنها برای خانه‌هایی که ارزشی بیش از ۲۲۰هزار دلار دارند، اعطا خواهد کرد. اجرای این سیاست این فرصت را فراهم کرد تا پژوهشگران بتوانند رشد قیمت خانه را با سایر بازار مقایسه کنند. در نهایت این سیاست تنها سبب‌ساز کاهشی ۶/ ۰درصدی در قیمت خانه شد.

دوم آنکه، کنترل وام به‌طور معمول با سهمیه‌بندی اعتبارها، مسبب گران‌تر شدن وام مسکن برای وام‌گیرندگان می‌شود. در نتیجه حتی اگر قیمت‌ها کمی پایین بیاید، ممکن است به معنای در دسترس بودن خانه‌های مقرون به صرفه نباشد. به عنوان مثال، مطالعات انجام شده روی کشورهای اروپایی نشان می‌دهد میانگین نرخ وام با سخت‌تر شدن سیاست‌های وام ltv افزایش می‌یابد.

سومین دلیلی که سیاست‌های احتیاطی کلان را برای بهبود قیمت، نامناسب می‌سازد، این است که کنترل‌های وام بر ارزش (ltv) ممکن است خانوارهای محروم را به شکلی نامتناسب تحت تاثیر قرار دهد. مطالعات انجام شده در یک کشور نشان داد که بیشترین تاثیرات منفی بر قیمت مسکن در مناطق کمتر مطلوب در شهرهای گران رخ داده است

چرا که خانواده‌هایی که اعتبار محدودی دارند در آن مناطق خرید می‌کنند. مطالعه نیتزن تزور به این نتیجه رسیده است که وام‌گیرندگان آسیب‌پذیر در مناطق مسکونی به دلیل سیاست‌های ltv ناگزیر هستند به‌طور متوسط ۴ تا ۷ کیلومتر دورتر از محل کار خود، ساکن شوند و روزانه با یک ساعت رفت و آمد اضافی روبه‌رو هستند. اگر هدف نهایی برای اتخاذ چنین سیاست‌هایی رسیدن به یک سیستم مالی مقاوم‌تر باشد می‌‌توان عوارض ایجاد شده را توجیه کرد اما اگر این سیاست‌ها تنها برای کاهش قیمت مسکن برای کمک به خانواده‌های کم‌درآمد باشد، نمی‌تواند اثرات گسترده‌ای داشته باشد.

طی یک دهه گذشته، سیاست‌های احتیاطی کلان، از جمله ابزارهای مسکن، نقش زیادی در کاهش رشد وام در برخی از کشورها ایفا کرده و سیستم مالی را ایمن‌تر کرده است. اما این ابزارها هرگز برای بهبود قیمت مسکن طراحی نشدند و برای این کار نیز مناسب نیستند. 

افرادی که از افزایش چشمگیر قیمت مسکن ناامیدند، بهتر است دولت‌ها را تحت فشار قرار دهند تا نهادهای نظارتی مالی، این مشکل را حل و فصل کنند. راه تنظیم، تقویت و فراگیر کردن مالیات سالانه بر املاک است. این مالیات درحال‌حاضر در کشورهای مختلف جهان با نرخ میانگین حول و حوش یک درصد دریافت می­‌شود و بعضا تا نزدیک ۲ درصد (در برخی ایالت­‌های آمریکا) نیز می­‌رسد. مالیات سالانه بر دارایی ملکی سبب می­‌شود ریسک خریدهای سرمایه‌­ای یا خریدهای دوم و سوم ملک برای افراد افزایش پیدا کند و درصد کمتری از خانوارها نسبت به خرید بیش از یک واحد مسکونی اقدام کنند.

  • اختصاص 197 هکتار زمین در آلونی...

    اختصاص 197 هکتار زمین در آلونی...

    مدیرکل راه و شهرسازی چهارمحال و بختیاری گفت: ۱۹۷ هکتار از اراضی ملی خارج از محدوده شهر «آلونی» برای ساخت مسکن طرح نهضت ملی اختصاص یافت. ۱۹۷ هکتار از اراضی ملی خارج از محدوده شهر آلونی برای ساخت مسکن طرح نهضت ملی اختصاص یافت. همزمان با هفته دولت کلنگ احداث واحدهای طرح نهضت ملی مسکن و مجتمع ادارات در اراضی شهرستان خانمیرزا به زمین زده شد.با مصوبه شورای مسکن استان و پس از انجام آزمایشات ژئوتکنیک و مکانیک خاک، ۱۹۷ هکتار اراضی توسط منابع طبیعی تحویل راه و شهرسازی شد.

  • بازار مسکن رفت به خواب رکود

    بازار مسکن رفت به خواب رکود

    در حالی که از ابتدای اردیبهشت تا پایان تیرماه بازار مسکن پایتخت با افزایش نسبی معاملات همراه بود، مرداد ماه وضعیت بازار مسکن تحت‌تاثیر دو عامل دستخوش تغییر شد. تغییری که به واسطه آن، فروش در بازار مسکن را در چند هفته اخیر دشوارتر از ماه‌های پیش از آن کرد. با شروع شهریور ماه نیز از آنجا که هنوز از تاثیرگذاری عوامل رکودزا در بازار مسکن به طور محسوس کاسته نشده. فعلا تغییر محسوسی پیرامون وضعیت بازار مسکن به چشم نمی‌آید.

  • قیمت آپارتمان در تهران_دوم شهریور ۱۴۰۱

    قیمت آپارتمان در تهران_دوم شهریور ۱۴۰۱

    قیمت آپارتمان در مناطق ۲۲ گانه تهران را می‌توانید در این گزارش مشاهده کنید. براساس مشاهدات میدانی در مناطق مختلف تهران با توجه به امکانات اطراف منزل و موقعیت آن قیمت‌های مختلفی را می‌بینیم. در این گزارش از مناطق ۲۲ گانه تهران یک مورد قیمت مسکن را با عمر بنای بین یک تا ۳۰ سال و متراژ بین ۴۰ تا ۲۰۰ متر گردآوری کردیم.

  • خانه الان بخریم یا بعد از توافق احتمالی

    خانه الان بخریم یا بعد از توافق احتمالی

    پیش‌ بینی قیمت مسکن یک کارشناس اقتصادی مسکن از ثبات قیمت مسکن تا یکسال آینده خبر داد و گفت: بحث توافق احتمالی یا حتی عدم توافق مذاکرات و برجام در حال حاضر تاثیر خاصی روی قیمت مسکن و زمین نخواهد داشت وضعیت بازار مسکن مانند بازار ارز و سکه نیست که با کوچکترین خبری از برجام تحت تاثیر قرار گیرد. مسکن به یکی از موضوعات پر از دغدغه و بحث برانگیز برای اکثر خانواده‌ها تبدیل شده است.

  • 316 واحد مسکونی در نیکشهر افتتاح می‌شود

    316 واحد مسکونی در نیکشهر افتتاح می‌شود

    316 واحد مسکونی طی هفته دولت در نیکشهر افتتاح می‌شود فرماندار نیکشهر گفت: 316 واحد مسکونی با هزینه 316 میلیارد ریال در هفته دولت به بهره‌برداری خواهد رسید. مجیب حسنی در نشست خبری با اصحاب رسانه اظهار کرد: 316 واحد مسکونی با هزینه 316 میلیارد ریال در هفته دولت به بهره برداری خواهد رسید.

  • قیمت دلار در فردای احیای برجام

    قیمت دلار در فردای احیای برجام

    به سقوط قیمت ارز خوشبین باشیم؟ یک کارشناس بازار ارز معتقد است: ممکن است توافقات و آزاد شدن پول‌های بلوکه شده و آزادی فروش نفت بتواند به طور موقت و مانند یک مسکن بر روی اقتصاد کشور اثر بگذارد، ولی درمان اصلی نیست.علی‌اصغر سمیعی در یادداشتی درباره قیمت احتمالی ارز پس از توافق برجام . با اینکه برجام و توافقات احتمالی می‌تواند توانایی‌های مالی بانک مرکزی را افزایش دهد، ولی آمدن مقداری پول به خزانه کشور نمی‌تواند بر واقعیت‌های اقتصادی اثر جدی بگذارد.

  • تحویل 2 هزار واحد مسکن در دهه فجر

    تحویل 2 هزار واحد مسکن در دهه فجر

    تحویل 2 هزار واحد مسکن در سیستان و بلوچستان طی دهه فجر مدیرکل بازرسی، ارزیابی عملکرد و حقوق شهروندان وزارت راه و شهرسازی از تحویل 2 هزار واحد مسکن در سیستان و بلوچستان طی دهه فجر خبر داد. حسین مذنب مدیرکل بازرسی، ارزیابی عملکرد و حقوق شهروندان وزارت راه و شهرسازی در سفر به سیستان و بلوچستان از پروژه های نهضت مسکن در سیستان و بلوچستان بازدید کرد.

  • تفاهم نامه سازمان ملي زمين و مسکن و وزارت دفاع

    تفاهم نامه سازمان ملي زمين و مسکن و...

    تفاهم نامه سازمان ملي زمين و مسکن و وزارت دفاع براي ساخت 500 هزار واحد مسکوني زمین‌های در اختیار ستاد کل نیرو‌های مسلح قابلیت ساخت 500 هزار واحد مسکونی را دارد که این میزان، بخش قابل توجهی از اراضی مورد نیاز طرح نهضت ملی مسکن را شامل می‌شود.

  • حداقل هزینه‌های زندگی چقدر است؟

    حداقل هزینه‌های زندگی چقدر است؟

    هزینه زندگی کارگران و بازنشستگان ماهی چند؟ اجاره خانه در تهران و کلانشهرها یک معضل است؛ الان در تهران، وقتی مبلغ رهن را در نظر بگیریم، متوسط اجاره خانه ده تا ۱۲ میلیون تومان است؛ هزینه‌های آموزش و درمان و حمل و نقل هم سرسام‌آور است. «ساده زندگی می‌کنیم، در همین رشت شهریه‌ی یک ترم مدرسه غیرانتفاعی، نوزده میلیون تومان است اما ما که بچه‌هایمان را نمی‌توانیم به این مدارس بفرستیم. اگر خرید کنیم فقط از تره‌بار؛ تره‌بار هر کیلو میوه زیر ۲۵ هزار تومان نیست

  • رواج پدیده تازه در بازار مسکن

    رواج پدیده تازه در بازار مسکن

    بازار مسکن برخلاف بازارهای مالی هم‌چنان در رکود به سر می‌برد. در هفته‌های اخیر بسیاری از معاملات مسکن چه از سوی خریدار و چه از سوی فروشنده فسخ شده است. دلیل فسخ قراردادهای مسکن چیست و آیا تعیین تکلیف برجام، به رکود بازار خاتمه می‌دهد؟ برخی از واسطه‌های ملکی عدم قطعیت در مذاکرات برجام باعث شده در چند ماه اخیر معاملات بازار مسکن راکد باقی بماند. این رکود با توجه به شروع دور جدید مذاکرات وین سنگین‌تر حس می‌شود.

  • ارزان‌ترین و گران‌ترین شهر برای خرید خانه در آمریکا

    ارزان‌ترین و گران‌ترین شهر برای خرید...

    با چه حقوقی در آمریکا صاحبخانه شویم؟ در شهر نیویورک، یک فرد برای خرید خانه باید حداقل حسابی شش رقمی داشته‌باشد، اما در کلیولند فرد آمریکایی می‌تواند با درآمد سالانه کمی بیش از ۴۵۰۰۰ دلار صاحب‌خانه شود. بررسی‌ها حاکی از آن است که شهروند آمریکایی برای خرید خانه حداقل به درآمد سالانه ۴۵ هزار دلار نیاز دارد.

  • بی رغبتی سرمایه گذار بازار مسکن

    بی رغبتی سرمایه گذار بازار مسکن

    عضو کمیسیون عمران مجلس با بازار مطرح کرد بی رغبتی سرمایه گذار به دلیل عوارض ۶۰ درصدی ساخت و ساز مسکن چندین برابر شدن نرخ بیمه ساختمانی عضو کمیسیون عمران مجلس درباره رکود و کاهش ساخت مسکن امسال شهرداری ها در کلان شهرها عوارض ساخت و ساز را بیش از ۶۰ درصد و گاهی اوقات بیش از صد درصد افزایش داده اند.

  • هزینه اجاره خانه های لوکس در تهران

    هزینه اجاره خانه های لوکس در تهران

    آپارتمان های لوکس محله های شمالی پایتخت همیشه مشتری‌های خاص خود را دارند و چندان تابع فضای کلی بازار مسکن در تهران نیست. این روزها پیدا کردن آپارتمان نقلی در یک محله متوسط با مبلغ اجاره زیر ۵ میلیون تومان دشوار است. این درحالی است که اجاره‌های پیشنهادی نسبتی با حداقل حقوق مصوب ندارد. افزایش قیمت‌ها به گونه‌ای بود که سران سه قوه بسته‌ای حمایتی را برای مهار قیمت اجاره مصوب کردند.

  • طرحی پایین آوردن قیمت خانه

    طرحی پایین آوردن قیمت خانه

    نماینده مجلس با انتقاد از وضعیت نامناسب اجاره‌بهای مسکن در کشور گفت: نهضت ملی مسکن طرح خوبی است که به تعادل عرضه و تقاضا کمک می‌کند. اجرای قانون جهش تولید مسکن به صورت کلی بسیار مفید است اما متاسفانه در استان سیستان و بلوچستان به ویژه در منطقه سیستان با وجود قریب به ۵۰۰ هزار نفر جمعیت اتفاق خاصی در حوزه ساخت مسکن رخ نداده و تنها تعدادی زمین در منطقه ای نامناسب برای این امر شناسایی شده است.

  • واگذاری واحدهای مسکونی به خبرنگاران

    واگذاری واحدهای مسکونی به خبرنگاران

    وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با ارائه توضیحاتی درباره جزئیات پرداخت وام خرید کالا از طریق کارت اعتباری ویژه خبرنگاران، از رایزنی برای واگذاری ۱۴ هزار مسکن ویژه خبرنگاران خبر داد. وزیر ارشاد با اشاره به فعالیت حدود ۱۷ هزار فعال رسانه‌ای در کشور و تلاش دولت برای بهره‌مندی آنان از زیرساخت‌های لازم فعالیت حرفه‌ای تاکنون بسته اینترنت هدیه روز خبرنگار برای ۱۲ هزار نفر تخصیص یافته و سایر خبرنگارانی که تاکنون مشمول دریافت این بسته اینترنت نشده‌اند با تکمیل مدارک می‌توانند از این فرصت بهره‌مند شوند.

  • سند خانه بیاورید وام اجاره بگیرید

    سند خانه بیاورید وام اجاره بگیرید

    بهانه تراشی برخی بانک‌ها در پرداخت وام اجاره در شرایطی که تسهیلات کمک ودیعه مسکن تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان از اوایل خردادماه امسال ابلاغ شده، بنا به گفته برخی متقاضیان در نقاط مختلف کشور، برخی بانک‌ها به بهانه نداشتن ابلاغیه و بخشنامه از پرداخت این وام خودداری می‌کنند. برخی مستاجران هم می‌گویند که بانک به آنها گفته کپی سند خانه یا خودرو متعلق به خود را بیاورید تا بدانیم توانایی پرداخت وام اجاره را دارید.

  • خانه های حسینی برای حمایت از مستاجران

    خانه های حسینی برای حمایت از مستاجران

    راه اندازی پویش خانه های حسینی برای حمایت از مستاجران یکی از مهم ترین فعالیت های این روزهای بنیاد راه اندازی پویش خانه های حسینی است که در آن، مستاجر متعهد می شود در ازای تخفیفی که از صاحب خانه می گیرد. به صورت مستمر در خانه ای که اجاره کرده، مراسم روضه برپا کند یا زیارت عاشورا بخواند و یا خانم خانه برای کودکان کلاس قرآن و نهج البلاغه داشته باشد.

  • بازار مسکن مقداری از تب و تاب افتاد

    بازار مسکن مقداری از تب و تاب افتاد

    مشاوران املاک شهر تهران از کاهش هیجانات بازار مسکن در مردادماه خبر می‌دهند. پس از یک دوره التهاب در چهار ماهه ابتدای سال جاری به نظر می‌رسد بازار ملک به ثبات نسبی رسیده و اطلاعات غیرسمی نشان می‌دهد سرعت رشد قیمت نسبت به ماه گذشته نصف شده است. انتظارات تورمی در بازار مسکن تا حدودی کاهش یافته و فعالان بازار می‌گویند که اثر ریسکهای غیراقتصادی در بازار کمرنگ شده است.

  • مبلغ وام مسکن نخبگان مشخص شد

    مبلغ وام مسکن نخبگان مشخص شد

    عضو هیئت مدیره بانک مسکن از افزایش وام مسکن نخبگان و استعدادهای برتر به ۶۰۰ میلیون تومان با بازپرداخت ۲۰ ساله خبر داد. باتوجه به نقش مسکن در ایجاد آرامش خانوار و تأکید مدیران ارشد بانک درخصوص حمایت از موضوع تهیه مسکن، سقف فردی تسهیلات خرید و ساخت مسکن نخبگان و استعدادهای برتر به ۶۰۰ میلیون تومان افزایش یافت.

  • قیمت نجومی مسکن ملی چه کسانی سود کردند؟

    قیمت نجومی مسکن ملی چه کسانی سود کردند؟

    قیمت مسکن از ابتدا تا به امروز با نوسان زیادی همراه شده است که این مهم برای بسیاری از متقاضیان دردسرهای مالی زیادی را به وجود آورده است. باتوجه به آخرین قیمت هر متر مربع از واحدهای نهضت ملی مسکن که چهار میلیون و ۷۰۰ هزار تومان اعلام شده، اگر بعضی واحدها با همین نرخ به دست متقاضیان برسد قیمت یک واحد ۶۰ متری این پروژه ۲۸۲ میلیون تومان خواهد بود؛ البته برخی سازندگان مدعی هستند که به دلیل رشد قیمت نهاده‌های ساختمانی قیمت هر متر به حدود ۸ میلیون تومان رسیده .....

  • تفاهم قرارگاه خاتم برای ساخت ۱۰۰ هزار واحد مسکن

    تفاهم قرارگاه خاتم برای ساخت ۱۰۰ هزار...

    این قرارگاه در حال حاضر ۳۱۵ طرح فعال در سطح کشور دارد.مشکلات و چالش‌ها آن‌ها و همچنین بازدید از سامانه‌های جدید کنترل طرح این قرارگاه برگزار شد.سخنگوی کمیسیون عمران مجلس افزود: قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص) در حال حاضر ۸ هلدینگ تخصصی داشته که ۴۰ گرایش در زیر مجموعه آن‌ها فعال است. این قرارگاه هم اکنون دارای ۵۳ هزار نیروی سازمانی و ۱۵۰ هزار نیروی شرکتی و دارای ۱۳ هزار ماشین آلات است و ۳۱۵ پروژه فعال در سطح کشور دارد.