بازار املاک / حال بازار مسکن چطور است؟

حال بازار مسکن چطور است؟

حال بازار مسکن چطور است؟

موتور اصلی تورم مسکن که خریداران سرمایه‌ای بودند، اکنون تقریباً خاموش شده و این موضوع به رکود سنگین در معاملات مسکن منجر شده است.

حال بازار مسکن چطور است؟

طی چهار دهه گذشته، بازار مسکن در ایران شاهد تغییرات چشمگیر و بی‌سابقه‌ای بوده که تأثیرات عمیقی بر اقتصاد و جامعه ایرانی گذاشته است. 
در کنار بی‌ثباتی اقتصاد کلان، محدودیت‌های شدید اعمال شده از سوی شهرداری‌ها و دولت برای توسعه شهر‌ها و همچنین فقدان ابزار‌هایی همچون مالیات بر ملاکی، سفته‌بازی و سرمایه‌گذاری در بازار زمین و مسکن، عواملی‌اند که به افزایش شدید قیمت‌های مسکن در ایران منجر شده است. 
یکی از موضوعات مهم در حوزه زمین، هزینه‌های زمین در قیمت تمام شده مسکن است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در حال حاضر، در مناطق شهری کشور حدود ۴۷ درصد و در استان تهران ۶۳ درصد از قیمت نهایی مسکن به هزینه زمین اختصاص می‌یابد. 
داده‌های تاریخی نشان می‌دهد در سال ۱۳۸۴ سهم زمین از کل هزینه تمام شده ساخت مسکن برای مناطق شهری کشور حدود ۴۳ درصد و این میزان برای استان تهران ۵۴.۴ درصد بوده است. 
در اواخر دهه ۹۰، بازار مسکن ایران با چالش‌های جدی روبه‌رو شد. ریسک‌های غیراقتصادی ناشی از برجام و افزایش نقدینگی، دو عاملی بودند که به رشد نرخ دلار و افزایش قیمت مسکن دامن زدند. 
این افزایش قیمت‌ها به رکورد‌های بی‌سابقه‌ای در تورم مسکن در سال‌های ۹۷ تا ۱۴۰۰ منجر شد. اما از تابستان ۱۴۰۲، اوضاع کمی تغییر کرد. با کاهش ریسک‌های مرتبط با برجام و افت انتظارات تورمی، بازار مسکن شاهد کاهش قیمت‌ها بود.
 این روند در پاییز ادامه یافت، اما در نیمه دوم سال ۱۴۰۲، تنش‌های منطقه‌ای به‌عنوان یک عامل جدید بر بازار تأثیر گذاشت. در سال ۱۴۰۲، خرید‌های سرمایه‌ای در بازار مسکن تهران ادامه یافت و این موضوع باعث افزایش قیمت دلاری مسکن شد. 
در ماه‌هایی که دلار ثبات داشت و انتظارات مثبتی از توافق خارجی وجود داشت، نقدینگی به سمت بازار ملک سرازیر شد، به‌طوری‌که میانگین قیمت دلاری یک مترمربع واحد مسکونی در تهران به ۱۳۵۶ دلار رسید. 
اما در فروردین ۱۴۰۳، با جدا شدن قیمت مسکن از دلار، این رقم به ۱۲۳۰ دلار کاهش یافت. در ماه‌های اخیر، بازار مسکن با تقاضای پایین از سوی خریداران مصرفی و سرمایه‌ای مواجه شده است. 
در این شرایط، انتظاری برای افزایش قیمت وجود ندارد و وضعیت تورم ساخت نیز بر بازار واحد‌های نوساز تأثیر گذاشته است. به‌علاوه، موتور اصلی تورم مسکن که خریداران سرمایه‌ای بودند، اکنون تقریباً خاموش شده و این موضوع به رکود سنگین در معاملات مسکن منجر شده است.

زمین سهامدار نیمی از قیمت مسکن در کشور
بازار مسکن ایران تحت تأثیر عوامل متعددی است که یکی از مهم‌ترین آنها، سهم زمین در قیمت تمام‌شده ساختمان‌هاست. 
بر اساس داده‌های بانک مرکزی ایران، سهم زمین در قیمت تمام‌شده ساختمان‌های آغاز شده توسط بخش خصوصی در کل مناطق شهری کشور، روندی قابل توجه را طی کرده است. 
در این داده‌ها بانک مرکزی ایران جزئیات زیادی از روند ساخت‌وساز، تعداد و کمیت ساخت‌وساز و هزینه‌های ساخت‌وساز برای سال‌های ۱۳۸۵ تا سال ۱۴۰۲ ارائه داده است. طبق این داده‌ها، از سال ۱۳۸۵ سهم زمین در قیمت تمام‌شده مسکن به‌طور پیوسته افزایش یافته است.
 در سال ۱۳۸۵، این سهم در کل کشور ۴۳.۴ درصد بود که در سال‌های ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۳ به ۵۱ تا ۵۳ درصد رسید. این افزایش نشان‌دهنده فشار‌های بازار و تقاضای بالای زمین در آن زمان بود. 
در سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۸، سهم زمین به ۴۸ تا ۴۹ درصد کاهش یافت، اما در سال ۱۳۹۹ دوباره به ۵۲ درصد رسید. در سال ۱۴۰۰، این سهم به ۴۷.۴ درصد کاهش یافت که نشان‌دهنده آرامش نسبی در بازار دلار و جبران جاماندگی رشد قیمت مصالح ساختمانی بود.
 با این حال، در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲، سهم زمین در مناطق شهری کشور به ترتیب به ۴۵ و ۴۷ درصد رسید که نشان‌دهنده افزایش مجدد قیمت زمین و تأثیر آن بر هزینه‌های ساخت‌وساز بود.

سهم ۶۳ درصدی زمین از قیمت تمام شده مسکن تهران
اما در استان تهران این ماجرا به طور عجیبی متفاوت است؛ در استان تهران، سهم زمین در قیمت تمام‌شده مسکن از ۵۴.۴ درصد در سال ۱۳۸۵ به ۶۳ تا ۶۴ درصد در سال‌های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ افزایش یافت.
 این سهم در سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۸ به ۵۶ تا ۵۹ درصد کاهش یافت و در سال ۱۳۹۹ به ۶۵.۸ درصد رسید. گفتنی است بیشترین سهم قیمت زمین از قیمت تمام شده مسکن در استان تهران، در سال ۱۳۹۹ رخ داده است.
 در سال ۱۴۰۰، این سهم به ۶۴.۷ درصد رسید، اما در سال ۱۴۰۱ به ۵۸.۸ درصد کاهش یافت. جالب توجه است که در سال ۱۴۰۲ هم این شاخص پس از یک وقفه کوتاه شاهد افزایش هشت درصدی بود و سهم قیمت زمین از قیمت مسکن مجددا به ۶۳ درصد افزایش یافت. 
کارشناسان حوزه مسکن معتقدند که کاهش سهم زمین در هزینه تمام‌شده مسکن در سال ۱۴۰۰ به دلیل آرامش نسبی در بازار دلار و جبران جاماندگی رشد قیمت مصالح ساختمانی بوده است. البته که بررسی‌ها نشان می‌دهد این عوامل در سال ۱۴۰۲ به‌طور معکوس عمل کردند و باعث افزایش قیمت زمین و سهم آن از قیمت کل مسکن شدند.

جهش ۱۱۰ برابری قیمت زمین در تهران در ۱۷ سال اخیر
اضافه پرش قیمت زمین در تهران فقط بالاتر از بازار دارایی‌ها و شاخص‌های مشهور نبوده، بلکه رشد قیمت زمین نسبت به رشد هزینه‌های ساخت‌وساز نیز بسیار قابل تامل است؛ 
چراکه براساس داده‌های بانک مرکزی ایران درحالی قیمت تمام شده زمین در هر یک مترمربع در ساختمان‌های مسکونی شهر تهران با رشد ۱۱۰ برابری از متری ۸۸۰ هزار تومان در سال ۱۳۸۵ به متری به طور میانگین ۵۲ میلیون تومان در سال ۱۴۰۱ و بیش از ۹۵ میلیون تومان در سال ۱۴۰۲ رسیده، این عدد در کل منطق شهری ایران نیز از ۱۶۸ هزار تومان در سال ۸۵ به ۱۶ میلیون‌ونیم در سال ۱۴۰۱ و ۲۴ میلیون‌وهفتصد هزار تومان در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است؛
 یعنی در هجده سال تقریبا ۱۴۷ برابر شده است. از طرف دیگر آمار‌های بانک مرکزی به ما می‌گوید، رشد قیمت زمین ۳.۵ برابر بیشتر از رشد هزینه‌های ساخت‌وساز در ۳۰ سال اخیر بوده است. 
قیمت ساخت نیز در این سال‌ها ۷۰ برابر شده است. داده‌های غیررسمی و اظهارات سازندگان و انبوه‌سازان نشان می‌دهد سال گذشته سال عجیب‌و‌غریبی برای جهش قیمت مسکن و زمین بوده است. 
این موضوع باعث می‌شود اضافه پرش قیمت زمین بسیار بیشتر از رشد هزینه ساخت‌وساز و سایر شاخص‌ها باشد. اما نگاهی به نرخ رشد سالانه هزینه ساخت‌وساز در تهران و رشد قیمت زمین نیز نشان می‌دهد در اغلب سال‌ها پرش قیمت زمین بسیار بیشتر و شدیدتر از رشد‌های هزینه ساخت بوده است. 
به عبارتی، درحالی‌که هزینه ساخت مسکن در تهران نزدیک به نرخ تورم کشور بوده، اما رشد قیمت زمین دارای اضافه پرش قابل‌توجهی بوده است.

  • تولید مسکن؛ جبر یا اختیار؟

    تولید مسکن؛ جبر یا اختیار؟

    وقتی بازار مسکن راکد می‌شود، سازنده‌های مسکن نیز به‌دلیل عدم‌فروش واحدهای مسکونی خود، دچار مشکلات مالی می‌شوند، چراکه برخی سازنده‌ها منتظر می‌مانند تا پروژه‌هایی که ساخته‌اند، به فروش برسد و سپس اقدام به شروع پروژه جدید کنند.سیدمحمد مرتضوی-کارشناس مسکن در یادداشتی نوشت:از یک‌سو، قانون جهش تولید مسکن تصویب و قرار می‌شود که سالانه یک‌میلیون واحد مسکونی احداث شود و از سوی دیگر، عوارض پروانه ساختمانی افزایش می‌یابد. این اقدام در حقیقت، قوانین مجلس را خنثی می‌کند.

  • به4فرزندیها زمین میدهند!

    به4فرزندیها زمین میدهند!

    مدیرکل راه و شهرسازی استان: خانواده‌های چهار فرزندی قزوین برای گرفتن زمین رایگان تا پایان سال مهلت دارند. حتما باید تا قبل از پایان سال۱۴۰۲ اقدام به ثبت نام کرده باشند. سید علی هاشمی با اعلام این خبر گفت: براساس بند «ح» تبصره ۱۱ قانون بودجه سال ۱۴۰۲، به منظور حمایت از خانواده و تحقق جوانی جمعیت، وزارت راه و شهرسازی مکلف است، یک قطعه زمین یا واحد مسکونی به صورت رایگان در قالب شرایط مندرج در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به خانواده‌های دارای چهار فرزند و بیشتر زیر بیست سال اختصاص بدهد.

  • نظارت بر توزیع فولاد و سیمان

    نظارت بر توزیع فولاد و سیمان

    عضو کمیسیون عمران مجلس بر ضرورت تشکیل شبکه نظارت بر توزیع این مصالح از درب کارخانه تا مرحله ساخت تاکید کرد. اقبال شاکری در خصوص موضع وزارت راه و شهرسازی برای خروج سیمان و فولاد از بورس کالا برای تسریع در ساخت و کاهش قیمت تمام شده مسکن با خروج فولاد و سیمان و آهن آلات از بورس کالا موافق هستم، چراکه قیمت رقابتی و تعادل عرضه و تقاضا عرضه نمی‌شد.

  • پیش‌بینی عجیب نماینده مجلس

    پیش‌بینی عجیب نماینده مجلس

    عضو کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه "انتشار آمار تحولات بازار مسکن تاثیری در کسب‌وکار ندارد" گفت: بازار مسکن به سمت تعادل و عدم جهش قیمت مسکن پیش می‌رود. اقبال شاکری در خصوص وضعیت بازار مسکن و ارزیابی از اقدامات دولت و مجلس در این زمینه، اظهار کرد: به‌نظرم بازار مسکن روبه به تعادل و بهتر شدن حرکت می‌کند. با اقدامات تنظیم‌گری وزارت راه و شهرسازی در حوزه نظارت بر خانه‌های خالی، زمین‌های بایر، مشاوران املاک، سایت‌های منتشر کننده آگهی‌های املاک و… به نظرم بازار مسکن به سمت تعادل می‌رود.

  • انواع وام های بانک مسکن

    انواع وام های بانک مسکن

    مهم ترین تسهیلاتی که بانک مسکن به متقاضیان اعطا می کند، وام های کمک هزینه خرید مسکن با شرایط دریافت متفاوت است. همه افراد می توانند، از این وام ها بهره مند شوند و هزینه مورد نیاز برای خرید خانه را تامین کنند. انواع وام های بانک مسکن، انواع مختلفی دارد از جمله وام مسکن جوانان، وام مسکن یکم، وام مسکن با خرید اوراق حق تقدم، وام تعمیرات مسکن، تسهیلات مطب و دفتر کار و وام قرض ازدواج. شرایط دریافت هر کدام از این وام ها در ادامه شرح داده می شود.

  • ابزارهای ملکی چگونه در بورس

    ابزارهای ملکی چگونه در بورس

    حسن بان، کارشناس بازار سرمایه گفت: در سایر کشورها بازار املاک و مستغلات در بورس تقریبا ۳ برابر بازار سهام آنهاست در ایران هم باید ۳ برابر ارزش بورس و فرابورس در بازار سرمایه ابزارهای ملکی وجود داشته باشد، اما این‌طور نیست. در سایر کشورها بازار املاک و مستغلات در بورس تقریبا ۳ برابر بازار سهام آنهاست در ایران هم باید ۳ برابر ارزش بورس و فرابورس در بازار سرمایه ابزارهای ملکی وجود داشته باشد، اما این‌طور نیست.

  • تحلیل تاثیر فولاد در قیمت مسکن

    تحلیل تاثیر فولاد در قیمت مسکن

    اخیراً توجه زیادی به افزایش قیمت‌ مسکن به خصوص در کلان‌شهرها شده و برخی منابع این افزایش را به قیمت فولاد و سیمان در بورس کالا نسبت داده‌اند. در این گزارش، تلاش شده تا با نگاه تخصصی به این موضوع پاسخ داده شود.اخیراً توجه زیادی به افزایش قیمت‌های مسکن به خصوص در کلان‌شهرها شده و برخی پاین افزایش را به قیمت فولاد در بورس کالا نسبت داده‌اند. در این گزارش، تلاش شده تا با نگاه تخصصی به این موضوع پاسخ داده شود.

  • افزایش ۲۰۰۰ % قیمت سیمان در بورس کالا

    افزایش ۲۰۰۰ % قیمت سیمان در بورس کالا

    مشاور وزیر راه و شهرسازی اظهار داشت: طبق گزارش مرکز آمار، از بهار 1391 تا بهار 1401 قیمت سیمان در بورس کالا بیش از 2000 درصد افزایش یافته است حتی با وجود تورم سالیانه، این میزان افزایش قیمت قابل توجه است.سید جواد سادات در گفت‌وگو با اشاره به ضرورت خروج عرضه سیمان و فولاد از سازو کار بورس کالا برای ساخت مسکن حمایتی , قانون جهش تولید مسکن وظایف تمام دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها نسبت به ابر پروژه نهضت ملی مسکن را مشخص کرده است

  • ساز و کار بورس برای فروش مصالح

    ساز و کار بورس برای فروش مصالح

    ساز و کار بورس برای فروش مصالح، موجب افزایش قیمت ها می شودخبرگزاری آریا - رئیس کانون انبوه سازان با اشاره به اینکه بورس، سازوکار مناسبی ندارد، با خطاب قرار دادن وزارت اقتصاد و دارایی در افزایش قیمت فولاد سوال کرد که چرا ریسک تولید مسکن را کاهش نمی دهید؟ ساز و کار کشف قیمت بر چه اساسی است؟

  • ۲۷۸ قطعه زمین تحویل بنیاد مسکن

    ۲۷۸ قطعه زمین تحویل بنیاد مسکن

    مدیرکل بنیاد مسکن زنجان: این نهاد ۲۷۸ قطعه زمین از اداره راه و شهرسازی برای احداث یک هزار و ۹۰۴ واحد مسکونی در زمینه اجرای طرح نهضت ملی مسکن تحویل گرفته است. به پروژه در حال ساخت ۳۶۸ واحدی گلشهر زنجان اشاره کرد . پروژه ۳۶۸ واحدی نهضت ملی مسکن گلشهر در حال حاظر پیشرفت فیزیکی ۷۰ درصدی دارد و مساحت بالغ بر ۵۲ هزار و ۵۴۵ متر مربع، دارای ۴ بلوک ۱۰ طبقه و ۲ بلوک ۹ طبقه می باشد.

  •  اجاره آپارتمان در یافت‌آباد?

    اجاره آپارتمان در یافت‌آباد?

    اگر قصد اجاره یک واحد مسکونی در یافت‌آباد تهران را دارید یک واحد ۴۴ متری ۱۲ ساله که انباری، پارکینگ و یک اتاق خواب دارد را با رهن ۱۳۰ میلیونی و اجاره ۳ میلیون تومانی برای اجاره آگهی شده است. اگر به دنبال واحد دیگری در یافت‌آباد هستید می‌توانید یک خانه ۵۰ متری که یک اتاق خواب دارد را با پول پیش ۱۰۰ میلیونی و اجاره ۴ میلیون تومانی در یافت‌آباد کرایه کنید.

  • ممنوعيت خريد و فروش امتياز مسکن

    ممنوعيت خريد و فروش امتياز مسکن

    ضرورت و لزوم اطلاع رساني درخصوص ممنوعيت خريد و فروش امتياز مسکن مليخبرگزاری آریا - در دهمین جلسه شورای تامین مسکن استان قم بر ضرورت و لزوم اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به عموم مردم در خصوص ممنوعیت خرید و فروش امتیاز طرح نهضت ملی مسکن تاکید شد.

  • خانه بخریم یا نخریم؟

    خانه بخریم یا نخریم؟

    در این فضا چطور می‌شود از کاهش قیمت مسکن گفت؟ قیمت دور از دسترس متری صد میلیون تومان حتی اگر به قیمت دور از دسترس متری هشتاد میلیون تومان نیز تبدیل شود، باز هم بالاست و در نتیجه استفاه از صفت ارزانی برای خانه نوعی شوخی است .یک کارشناس بازار مسکن گفت: وقتی سرمایه‌گذار با حبس نقدینگی‌اش مواجه شود، در دوره‌ای طولانی‌تر دست به ساخت مسکن جدید می‌زند و در نهایت حجم سرمایه‌گذاری در این بازار کاهش می‌یابد.

  • خبر خوب برای مستاجران

    خبر خوب برای مستاجران

    درباره وام اجاره مسکن بانک مرکزی اعلام کرد: به‌منظور حمایت از مستأجرین و در راستای اجرای مصوبه مورخ ۳‏‏‏/۳‏‏‏/۱۴۰۱ شورای پول و اعتبار، اعطای تسهیلات کمک‌ودیعه مسکن از محل منابع بانکی موضوع ماده(۴) قانون جهش تولید مسکن تا پایان سال ۱۴۰۲ تداوم می‌یاب

  • افت قیمت مسکن

    افت قیمت مسکن

    میانه تابستان امسال هر دو شهر جدید حومه تهران مانند سایر شهرها با افت محسوس قیمت مسکن همراه شدند و تحت‌تاثیر ریزش و ثبات قیمت در سایر بازارها قرار گرفتند. در حالی که از میانه تابستان تا ابتدای مهر (مقطع زمانی فعلی) میانگین قیمت مسکن در شهر جدید پردیس کاهش محسوس داشته وبه طور متوسط در هر مترمربع حدود ۳ میلیون تومان کاهش تجربه کرده است (از حدود ۲۷ میلیون تومان به حول و حوش ۲۴ میلیون تومان رسیده است)، اما در پرند میانگین قیمت نسبت به میانه تابستان، تقریبا ثابت بوده است.

  • شهرک سازی و حل بحران مسکن

    شهرک سازی و حل بحران مسکن

    نماینده مجلس با بیان اینکه واگذاری اراضی به مردم در قالب طرح نهضت ملی مسکن به ساخت مسکن با کیفیت منجر نمی شود بر لزوم ساخت مسکن در قالب شهرک سازی و به روش انبوه سازی و صنعتی سازی تاکید کرد.

  • شهرداری‌ها مکلف به شناسایی خانه‌های خالی و اراضی بایر می‌شوند

    شهرداری‌ها مکلف به شناسایی خانه‌های...

    عضو کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه در قالب طرح ساماندهی بازار اجاره بها، شهرداری ها مکلف به شناسایی خانه های خالی می شوند در عین پیش بینی کرد تحقق این طرح، آثار مثبتی بر بازار اجاره بها مسکن به جای خواهد گذاشت.

  • ۲ برابر شدن وام اجاره مسکن

    ۲ برابر شدن وام اجاره مسکن

    تسهیلات ۲۰۰ میلیون تومانی ودیعه مسکن که در قالب طرح اجاره بهای املاک مسکونی توسط مجلس به تصویب رسیده در انتظار تایید شورای نگهبان است و در صورت تایید شورا ابلاغ خواهد شد.

  • رؤیای خانه‌دار شدن این بار به واسطه بورس

    رؤیای خانه‌دار شدن این بار به واسطه...

    رشد نجومی قیمت خانه طی سال‌های اخیر امکان خرید در بازار مسکن برای دهک‌های پایین و متوسط را شاید برای تمام عمر تبدیل به آرزویی محال کرده است، به همین جهت بود که از سال 1399 بحث فروش متری زمین از سوی مسئولان وزارت و راه و شهرسازی به منظور کنترل بازار مسکن و تقاضا مطرح شد، همچنین دولت می‌گویید با این طرح افراد می‌توانند با هر متراژی که توان پرداخت دارند مسکن تهیه کنند به طوری که بعد از چند سال امکان مالکیت واحد برای متقاضیان فراهم شود.

  • اتفاقی عجیب در بازار مسکن

    اتفاقی عجیب در بازار مسکن

    نایب رییس اتحادیه مشاوران املاک درباره ماجرای فروش دلاری مسکن توضیح داد.

  • کمبود زمین برای توسعه محدوده تهران

    کمبود زمین برای توسعه محدوده تهران

    استاندار تهران با اشاره به اینکه به شرط تامین زیرساختها، توسعه افقی شهرها می تواند نسخه اثربخشی برای حل مشکل مسکن باشد در عین حال اجرای این سیاست را در استان تهران به دلیل معضل زمین، محدود ارزیابی کرد.